Τεχνική Ενημέρωση

Ουρία

Το Ουρικό Άζωτο δεν προσλαμβάνεται από τα φυτά. Απαραίτητη προϋπόθεση να απορροφηθεί από τη ρίζα και να αξιοποιηθεί από την καλλιέργεια η Ουρία είναι να μετατραπεί σε Αμμωνία.

Η μετατροπή αυτή γίνεται γρήγορα στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού και με ιδιαίτερα αργό ρυθμό στις χαμηλές, που επικρατούν το χειμώνα. Λόγω αυτής της συμπεριφοράς της Ουρίας, τα σιτηρά μένουν ακάλυπτα από Άζωτο στα κρίσιμα στάδια του αδελφώματος και του καλαμώματος. Αντίθετα, δημιουργείται υπερβολή Αζώτου σε μεταγενέστερα στάδια, που ευνοεί την ανάπτυξη της βλάστησης εις βάρος του καρπού, μειώνει τις αποδόσεις και οψιμίζει την ωρίμανση υποβαθμίζοντας την ποιότητα.

Κατά την διάρκεια της μετατροπής της Ουρίας σε Αμμωνιακό Άζωτο, μεγάλες ποσότητες Αζώτου εκλύονται υπό μορφή Αμμωνίας στην ατμόσφαιρα, προκαλώντας σημαντικές απώλειες.

Η χρήση παρεμποδιστών ουρεάσης στην Ουρία, προκειμένου να μειωθούν οι αέριες απώλειες του Αζώτου, δεν λύνει πλήρως το πρόβλημα σε επίπεδο αγρού, καθώς οι συγκεκριμένες ουσίες είναι ασταθής στον χρόνο όταν εφαρμοστούν στους κόκκους του λιπάσματος, ενώ η αποτελεσματικότητά τους επηρεάζεται καθοριστικά από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Πρόκειται για χημικά μόρια, που από την στιγμή που θα εφαρμοστούν στην

Ουρία διασπώνται εύκολα στις υψηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος, σε συνθήκες υψηλής ατμοσφαιρικής και εδαφικής υγρασίας, και με την παρουσία οργανικής ουσίας, φυτικών υπολειμμάτων ή βλάστησης στην επιφάνεια του αγρού.

Σε ιδανικές συνθήκες, με βάση τις ίδιες τις εταιρείες που παράγουν παρεμποδιστές ουρεάσης, η προστασία που προσφέρουν στην ουρία κυμαίνεται μεταξύ 5 και 15 ημερών, χωρίς να εκμηδενίζονται οι απώλειες, ακόμη και σε αυτό το χρονικό διάστημα. Επιπρόσθετα, η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται δραστικά έως και απαλείφεται, σε περίπτωση κακής ή παρατεταμένης αποθήκευσης του λιπάσματος ή συνθηκών αγρού που δεν ευνοούν την δράση τους.

Μια επιπλέον παρανόηση, που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια ( μόνο στην Ελλάδα ), είναι ότι τα Ουρικά λιπάσματα που περιέχουν παρεμποδιστές ουρεάσης, προστατεύουν την ουρία και μειώνουν τις απώλειες του Αζώτου, προς τα βαθύτερα στρώματα του εδάφους. Αυτό που ισχύει στην πραγματικότητα είναι ότι το Άζωτο παραμένει εντελώς απροστάτευτο από απώλειες έκπλυσης, τόσο κατά την διάρκεια των 5-15 ημερών που δρα ο παρεμποδιστής ουρεάσης ( η Ουρία δεν συγκρατείται επαρκώς στα κολλοειδή του εδάφους ), αλλά και μετά από αυτό το χρονικό διάστημα, όπου πλέον το λίπασμα συμπεριφέρεται ως κοινή Ουρία.

Πλεονεκτήματα

Στα πλεονεκτήματα της Ουρίας, πρέπει να αναφερθεί το σχετικά μικρότερο κόστος της συγκριτικά με τα υπόλοιπα Αζωτούχα λιπάσματα, που οφείλεται κυρίως στο χαμηλότερο κόστος παραγωγής της, καθώς και στο μειωμένο κόστος μεταφοράς της λόγω του υψηλού τίτλου Αζώτου.

Μειονεκτήματα

Στα μειονεκτήματά της, το γεγονός ότι όλα τα πειραματικά και ερευνητικά δεδομένα, χαρακτηρίζουν την Ουρία, ως υποδεέστερη μορφή Αζώτου για τα φυτά και επιβεβαιώνουν την μικρότερη θρεπτική της αξία σε σύγκριση με όλα τα υπόλοιπα Αζωτούχα λιπάσματα.

Οι μετρήσεις απόδοσης, που έχουν διεξαχθεί έως σήμερα, καταδεικνύουν την μικρότερη παραγωγικότητα των καλλιεργειών που λιπαίνονται με Ουρία σε σχέση με αυτές που λιπαίνονται με οποιοδήποτε άλλο Αζωτούχο λίπασμα.

Τα τελευταία πενήντα χρόνια, η χημική βιομηχανία καταβάλει συνεχή προσπάθεια να μειώσει τα αρνητικά χαρακτηριστικά της ουρίας και να βελτιώσει την αξιοποίησή της από τα φυτά.

Στο πλαίσιο αυτό, μια σειρά τεχνολογίες, όπως η ανάμειξη της με Θειική Αμμωνία, η επεξεργασία της με παρεμποδιστές, η δημιουργία πολυμερισμένων μορίων, η περικάλυψή της με Θείο ή ρητίνες κ.τ.λ. έχουν αναπτυχθεί προκειμένου να αυξήσουν την αφομοιωσιμότητα της και να αποτελέσει η Ουρία αξιόπιστη πηγή Αζώτου για την καλλιέργεια.

Οι παραπάνω τεχνολογίες έχουν βελτιώσει τα πολλαπλά μειονεκτήματά της, χωρίς όμως, έως σήμερα, να επιτύχουν να καταστήσουν την Ουρία εφάμιλλης θρεπτικής αξίας λίπασμα, σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα Αζωτούχα λιπάσματα (ΝΘΑ, ΝΑ, ΑΝΑ).

Παραμένει θεμελιώδης ο κανόνας:

«Ένα πραγματικά καλό προϊόν δεν χρειάζεται βελτίωση. Διακινείται αυτούσιο»

Εφαρμογή στα σιτηρά

Η εφαρμογή της Ουρίας στα σιτηρά πρέπει να γίνεται πρώιμα και με μεγαλύτερη από την απαιτούμενη ποσότητα Αζώτου ( ακόμη και όταν χρησιμοποιείται παρεμποδισμένη Ουρία ), επειδή στις χαμηλές εδαφικές θερμοκρασίες του χειμώνα, το μη αφομοιώσιμο Ουρικό Άζωτο πρέπει να προλάβει έγκαιρα να μετατραπεί σε αφομοιώσιμο Αμμωνιακό και να καλύψει με επάρκεια τις υψηλές ανάγκες των σιτηρών στα στάδια του αδελφώματος και του καλαμώματος.

Όψιμες εφαρμογές ουρίας έχουν δώσει αρνητικά αποτελέσματα, ως προς την αξιοποίηση του Αζώτου από την καλλιέργεια στα στάδια πριν το ξεστάχυασμα και ως προς τις τελικές αποδόσεις σε καρπό.